Sinds jaar en dag ontwerpt en engineert ons bureau gebouwen voor de maatschappij. Dat zit verankerd in het DNA van ons bureau. Niet alleen met onze projecten zijn we direct verweven met de maatschappij, ook in de wijze waarop wij ondernemen hebben we hier blijvende aandacht voor. Stijgende bedrijfskosten die niet direct in relatie staan tot een omzettoename, kunnen leiden tot herziening van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Dat geldt niet alleen voor het eigen bedrijf, maar kan ook grote gevolgen hebben voor partners, leveranciers en afnemers met wie je samenwerkt.
Het woord onzekerheid is wat mij betreft het meest uitgesproken woord van 2022 als het gaat over ondernemen in het algemeen, en specifiek over de bouwsector. De oorzaken kunnen we inmiddels allemaal dromen en omvatten prijsstijgingen van grondstoffen, materialen en energie, het wegvallen van de stikstofvrijstelling en uitstel van de nieuwe omgevingswet. Het is een opeenstapeling van onzekerheden die maakt dat de bouw last heeft, en nog meer gaat krijgen, van vertragingen in processen door budgetten die niet haalbaar blijken.
Deze bekoeling zal leiden tot minder druk op de bouw en dus ook een afname aan vacatures. Wij merken bijvoorbeeld al dat er meer aanbod van nieuwe medewerkers is. In de financiële crisis heeft een dergelijke bekoeling in de bouw geleid tot een grote aderlating van bouwkundige en ontwerptechnische talenten. Er was namelijk geen droog brood te verdienen in die tijd.
Door de inflatie gaat ook de koopkracht van velen achteruit en zullen de CAO’s hierop aangepast dienen te worden. De CAO voor architectenbureaus heeft bijvoorbeeld al een voortijdige verhoging van de lonen per 1 januari doorgevoerd. Deze loonstijging zal ook zijn weerslag gaan hebben op prijzen van producten en diensten. Volgend jaar wordt alles duurder; dat is voor mij in ieder geval een zekerheid die als een paal boven water staat.
Zoals veel werkgevers in onze branche hebben ook wij onze medewerkers eenmalig gecompenseerd in de almaar toenemende kosten. Waar de verdere prijsstijgingen naar toe gaan is nog niet te voorspellen, en dus zijn prijs-vaste contracten niet, of heel moeilijk, vast te leggen. Daar kampen de bouwende partijen al langer mee en ik vrees dat deze trend zich voorlopig voortzet.
Na het verdwijnen van het door onszelf bemenste bedrijfsrestaurant bijvoorbeeld zijn we het gesprek aan gegaan met het lokale werkleerbedrijf Drechtwerk. De werkzaamheden in de keuken van dit werkleerbedrijf, geleid door een begenadigde chef, worden volledig ingevuld door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Ze bereiden maaltijden op bestelling en een aantal keren per maand verzorgen ze de lunch voor ons hele bureau. Er wordt dan flink uitgepakt met zelfgemaakte salades, lux belegde broodjes en vruchtensap, alles vers bereid. We zien dat de medewerkers van het werkleerbedrijf de aankleding van de lunchtafels, de toelichting op al het smakelijks en het opruimen enthousiast en met veel plezier invullen. Het is voor ons, en ik hoop ook voor hen, hartverwarmend. Ook deze wijze maatschappelijke betrokkenheid koesteren wij. Ik hoop dat er bij veel bedrijven ruimte blijft bestaan om dergelijke samenwerkingen aan te gaan ondanks alle onzekerheden. Want geluk zit toch vaak in de kleine dingen.
#8 2022 | De column van Vincent (partner EGM architecten) is te lezen in elke editie van Bouwwereld - de wereld achter architectuur en bouwtechniek.