Met het hoofd in de wolken kijkt men hoopvol uit naar de toekomst en ziet men de vernieuwingen met grote verwachting tegemoet. Maar moet je daarmee ook je afgelegde pad daadwerkelijk achter je laten? Sommige delen van de geschiedenis hebben zo zijn nadelen die je liever vergeet, maar er zijn ook delen die de moeite waard zijn om te bewaren. Hoezeer is dit idee van toepassing dan op renovatie/transformatie projecten?
Een mooi voorbeeld hiervan is het project ‘de Breitnerstraat’ van EGM architecten. Een prachtig pand gelegen aan de kruising van de Mathenesserlaan en de Breitnerstraat in Rotterdam. Rond 1932 heeft de Rotterdamse architect Jos Margry het ontwerp gemaakt voor wat toen een (Rooms katholiek) meisjeslyceum zou worden. Het gebouw bestond uit twee onderdelen. Aan de Breitnerstraat lag het lyceum waar les gegeven werd. Aan de Mathenesserlaan was het deel van het klooster waar de nonnen woonden en les gaven. De twee delen worden door een kapel verbonden. Uiteraard heeft het gebouw in de loop der tijd zo zijn eigen veranderingen ondergaan, maar het karakter van het gebouw is altijd overeind gebleven.
Het prachtige karakter van een oud pand behouden en waar nodig versterken met moderne techniek en ideeën
Kijkend naar een veranderende markt kan men de vraag stellen “hoe behoud je nu de waarde van een oud en karakteristiek pand?” In 2014 kreeg EGM architecten de vraag van TransVorm om een studie te maken naar de mogelijkheden die dit pand biedt. Uit de studie kwam naar voren dat woningbouw de beste verwachting bood. Begin 2015 resulteerde deze studie in een daadwerkelijke opdracht van TransVorm om een ontwerp te maken om de huidige school te transformeren naar stadswoningen. Hiervoor moest het bestaande gebouw en het nieuwe ontwerp verder worden uitgewerkt.
De originele bouwtekeningen uit 1932 gaven een blik op wat ooit was, maar weken grotendeels af van hoe het gebouw nu is ingedeeld. Om het gebouw, met goede representatie van de werkelijkheid, in een 3D model te krijgen besloten we een point cloud te laten maken van het complete gebouw. Zowel de gevels als alle binnenruimtes zijn volledig 3D ingescand en is er aanvullend van elke ruimte een 360° foto gemaakt om volledig inzicht te krijgen van het gebouw. Dus zonder daadwerkelijk in het gebouw te hoeven zijn hadden we een compleet real life weergave van de werkelijkheid. Het voordeel van zo’n point cloud is dat alle maten betrouwbaar zijn, iets wat niet van handmatig inmeten met de rolmaat e.d. gezegd kan worden. Ook de snelheid waarmee we een gebouw kunnen invoeren is verbeterd. Dus zeker op dit gebied is de vooruitgang van nieuwe technieken een grote verbetering ten opzichte van traditioneel.
Maar maakt deze vooruitgang de traditionele werkwijze overbodig? Al snel kom je er achter dat, al werkend met je hoofd in de puntenwolk, het goed is om terug te kijken op de oude tekeningen, al komen ze uit het jaar 1932. Een point cloud is altijd nog een digitale weergave van datgene van wat men in het echt kan zien. Het ziet bijvoorbeeld geen onderscheid tussen een dragende wand en een losstaande wand, maar ook de complexe constructies die achter een plafond verwerkt zijn, zijn niet te zien in een point cloud. Zo blijft altijd nog een oude tekening gecombineerd met degelijke vakkennis een vereiste om een goed model te krijgen.
Wanneer eenmaal de bestaande situatie was ingevoerd, zijn we begonnen om de nieuwe bouwplannen te verwerken in het model. Zaken als leidingverloop, schachten, mogelijkheden van de constructie en huidige bouwbesluiteisen vormen een uitdaging om deze uitgangspunten te combineren met een bestaand pand en er uiteindelijk een mooie woningindeling in te ontwerpen. Gezien het feit dat het gebouw een monumentale status geniet moet daarbij elke ontwerpkeuze afgewogen worden.
“De grootste uitdaging is niet het bouwtechnische aspect, maar de kijk naar de toekomst, de vernieuwing ofwel modernisering en tegelijkertijd de historie en de romantiek van zo’n oud gebouw respecteren en proberen te behouden!”